Aleksandrów Kujawski

Wypadałoby pokazać Wam kartkę z mojego miasta rodzinnego :)

Aleksandrów Kujawski

Miasto i gmina w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim na skraju Równiny Inowrocławskiej. Miasto jest także siedzibą władz powiatu aleksandrowskiego oraz wiejskiej gminy Aleksandrów Kujawski. Zaliczane do aglomeracji bydgosko-toruńskiej.

Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 12 565 mieszkańców.

Krótka historia:

Miejscowość założona na bazie wsi i majątku Białe Błota (pierwsza wzmianka w dokumentach z 1489). Początkowo jednak miejscowość ta nosiła nazwę Sieła, od znajdującej się tam cerkwi. Po zmianie właściciela majątku i wsi w roku 1850, nazwa Białe Błota pozostała a sam majątek nazwano "Trojanowo". W 1859 roku Towarzystwo Kolei Żelaznych postanowiło usytuować tutaj stację graniczną, między dwoma zaborami rosyjskim i pruskim. W 1862 roku uruchomiono połączenie kolejowe Prus z Rosją z Bydgoszczy przez Toruń do Łowicza. Dzięki temu miejscowość zaczęła się systematycznie rozwijać. W tym czasie w mieście zaczęli osiedlać się Żydzi. Mieli swoją synagogę i korzystali zcmentarza w pobliskim Służewie. Początkowo społeczność żydowska w Aleksandrowie Kujawskim podlegała dozorowi bóżniczemu w Nieszawie. Z czasem aleksandrowscy Żydzi zaczęli demograficznie i ekonomicznie dominować nad nieszawskimi pobratymcami. Konsekwencją było dodanie do nazwy dozoru bóżniczego członu o Aleksandrowie Kujawskim. W 1875 roku uruchomiona została Międzynarodowa Stacja Kolejowa i Telegraficzna. Od nazwiska cara Aleksandra II Romanowa, który przyczynił się do dalszej rozbudowy stacji, miasteczko zmieniło nazwę na Aleksandrów Pograniczny (Prawa miejskie w 1879 roku). W 1877 powstała cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego. Car polecił wówczas dobudować dwupiętrowe skrzydło do gmachu dworca i luksusowo je wyposażył, w związku ze spotkaniem w tym miejscu 4 września 1879 z cesarzem niemieckim Wilhelmem I. Aleksandrów jako stacja graniczna był od tego czasu ważnym miastem dla Królestwa Polskiego i Rosji, dzięki czemu intensywnie się rozwijał aż do I wojny światowej. Dzięki inicjatywie ówczesnego burmistrza, Stanisława Tatarkiewicza, naczelnik Państwa Józef Piłsudski dekretem z dnia 4 lutego 1919 r. nadał prawa miejskie o zmienionej nazwie miasta na Aleksandrów Kujawski. Jednym z podstawowych zagadnień po I wojnie światowej jakie należało uregulować w Aleksandrowie Kujawskim, był przymusowy wykup gruntów przez państwo, na których powstało miasto, gdyż cała zabudowa znajdowała się na gruntach nie należących do właścicieli budynków. Z takim wnioskiem zwrócili się posłowie m.in.: Starkiewicz, Podstolski, Staszyński, Rajca, ks. Lubelski, ks. Lutosławski czy ks. dr Władysław Chrzanowski. W latach 1921-1923 w mieście istniał obóz internowania przeznaczony dla byłych żołnierzy URL. Po jego likwidacji część byłych internowanych stworzyła ukraińską społeczność w mieście. W 1921 r. w mieście żyło 977 Żydów, co stanowiło 11,9% ogółu mieszkańców. Rozwój przemysłu i budownictwa publicznego sprawił, że siedzibę powiatu nieszawskiegoprzeniesiono właśnie do Aleksandrowa. Niemieccy okupanci wysiedlili aleksandrowskich Żydów do getta w Służewie, a następnie zgładzili w obozie Kulmhof. W latach 1943-45 podczas II wojny światowej miasto nosiło przejściową nazwę Weichselstädt.

Wiosną 1945 na terenie żwirowni "Halinowo" oraz w okolicy "Młyna Parowego" zabito prawdopodobnie ok. 100 Niemców. Po wojnie do 1975 roku Aleksandrów również był siedzibą powiatu, należącego wówczas do województwa bydgoskiego, a w latach 1975-98 do województwa włocławskiego. Po ponownej reformie w 1999 stał się siedzibą władz powiatu aleksandrowskiego województwa kujawsko-pomorskiego.


Neogotycki kościół Przemienienia Pańskiego
Powstanie Kościoła w Aleksandrowie Kujawskim jest związane z carem Aleksandrem. Pierwotnie na wybudowanie kaplicy przy stacji kolejowej dał car i miała ona nosić nazwę św. Aleksandra. Jednakże dopiero w 1896 roku wystawiono kaplicę, ale p.w. Przemienienia Pańskiego, która stała się filialną w parafii służewskiej. Rozbudowano ja w stylu neogotyckim w 1905 roku i konsekrowano w 1908 roku. Samodzielną parafią stał się Aleksandrów Kujawski w 1918 roku.W czasie II wojny światowej wnętrze kościoła p. w. Przemienienia Pańskiego zostało sprofanowane i zdewastowane przez Niemców. W 1941 r. zabrali oni jeden duży dzwon i dwa małe, zniszczyli cztery figury Matki Bożej.


Wyposażenie kościoła jest bardzo skromne i może, dlatego dodaje mu tak niesamowitej atmosfery zadumy i modlitwy, poczucia sacrum, którego we współczesności tak brakuje. Na co warto zwrócić uwagę, gdyż przedstawiają wartość zabytkową, to: Obraz szkoły włoskiej, Droga Krzyżowa namalowana przez malarkę poznańską pochodząca z roku 1948-1949 , organy piszczałkowe z 1929 roku wykonane przez organomistrza p. Stefana Truszczyńskiego.

Pomnik Konstytucji 3 Maja

Na pomniku znajduje się cytat: 
„wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu”

Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Salezjańskiego

Pomnik Lotników Polskich

Pałac Trojanowskich z ok 1890 r.


Sam pałac, którego biel i żółcienie ścian pięknie prezentują się na tle zieleni parku, to obiekt eklektyczny, łączący elementy różnych stylów architektonicznych o przewadze elementów klasycyzujących. Nie sposób w tym miejscu nie wymienić detalu architektonicznego, który stanowi o charakterze obiektu, bowiem pałac w swoim założeniu nawiązuje do tzw. budowli belwederskich, posiadając dodatkowe piętro nad najwyższą kondygnacją budynku i wieńczące go tarasy. W bryle wyróżniają się trzy zasadnicze segmenty, największy centralny i dwa boczne. Centralny, występujący swoim obrysem przed dwa pozostałe, pokryty jest dachem namiotowym maskowanym od zewnątrz tralkową attyką. Jej narożne postumenty zdobią smukłe kielichy. Pod attyką zastosowano szeroki , konsolkowy gzyms koronujący, który wraz z nią nadaje lekkości budowli. Boczne segmenty zwieńczone są tarasami otoczonymi tralkową balustradą i tu zastosowano narożne postumenty ozdobione wazami. Całość posadowiono na wysokim cokole zaznaczonym gzymsem odcinającym, który jednocześnie dzieli budynek na część oficjalną i sutereny. Naroża ścian w przyziemiu i parterze ozdobione boniowanymi lizenami, a na piętrze żłobkowanymi pilastrami.
W elewacji południowej segmentu środkowego znajduje się czterokolumnowy portyk , dźwigający balkon z tralkową balustradą, ozdobioną w narożach wazami. Kolumny , żłobkowane w stylu pseudokorynckim, wspierają się na wysokim cokole. Między nimi tralkowa balustrada. Z obu boków portyku, przy ścianie, do wejścia prowadzą ujęte zewnętrznie w uskokowe policzki (murki) schody. Wejście główne ozdobione jest profilowaną opaską, a po jej bokach pilastrami na wysokości dwóch zewnętrznych kolumn portyku. Duże otwory okienne wsparto na gzymsach podokiennych. Okna na parterze zamknięte półkoliście opaską z klinem, poniżej łuku przyjmującą formę pilastrów. Na piętrze otwory są wyższe, prostokątne, ozdobione profilowanymi opaskami z półkolistym przyczółkiem z klinem. Wszystkie otwory okienne wsparte są na imitacji tralkowej balustrady. Układ wnętrz pałacu jest dwutraktowy. Centralną częścią jest salon w trakcie frontowym i hall klatki schodowej w trakcie północnym. Łącznikiem między kondygnacjami są schody główne w hallu i kręcone żeliwne schody do sutener. Trójbiegowe schody główne wyłożono marmurem i ujęto żeliwną ażurową balustradą. Posadzka w hallu z ceramicznych czarnych i białych płytek ceramicznych. Sufity bogate w sztukaterie. W salonie marmurowy kominek, posadzka z płyt marmurowych.

Urząd Miejski i Starostwo Powiatowe

Pomnik Mieczysława Michałowskiego

5 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawy post. Twoje miasto jest dość oddalone od moich okolic występowania ;] Przyjemnie było się coś nowego dowiedzieć :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo ciekawy post. Twoje miasto jest dość oddalone od moich okolic występowania ;] Przyjemnie było się coś nowego dowiedzieć :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Ciekawe informacje i piękna pocztówka:)

    OdpowiedzUsuń
  4. Prawie identyczny kościół stoi w mojej rodzinnej wsi, bardzo zbliżony wiekiem.

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo ładny kościół :) Ooo i ciekawy pomnik Lotników Polskich :)

    OdpowiedzUsuń

Litwa - Góra krzyży

Kontynuując naszą wycieczkę udajemy się na Górę krzyży. Góra Krzyży Kryžiu kalnas, to nieduże wzgórze, nieraz nazywane również Górą Zamko...

Copyright © 2014 Palcem po mapie , Blogger